Βασικά σημεία

  1. Η κύστη κόκκυγος είναι ένα κοινό πρόβλημα που πλήττει κυρίως άνδρες από την εφηβεία έως τις αρχές της δεκαετίας των ’40.
  2. Τα οξεία αποστήματα πρέπει να αποστραγγίζονται και να παρακολουθούνται με προσοχή στην απομάκρυνση των τριχών και των υπολειμμάτων και στη επούλωση των πληγών.
  3. Η λοίμωξη από κύστη κόκκυγος πρέπει να αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά ευρέος φάσματος, όπως μετρονιδαζόλη και ερυθρομυκίνη, για τουλάχιστον δύο εβδομάδες, ανάλογα με την απόκριση.
  4. Οι χρόνιες κύστες κόκκυγος αντιμετωπίζονται καλύτερα με ευρεία εκτομή και δευτερογενή επούλωση.
  5. Η μακροχρόνια υποτροπή μειώνεται με την καλή υγιεινή και την τακτική αποτρίχωση.

Κύστη Κόκκυγος και συμπτώματα: Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται

Τι είναι η κύστη κόκκυγος;

Η κύστη κόκκυγος (ή τριχοφωλεακό συρίγγιο) είναι μία χρόνια φλεγμονή στην περιοχή τoυ κόκκυγα, που δημιουργείται, συνήθως, από διείσδυση τριχών μέσα στο δέρμα, αλλά μπορεί να οφείλεται και σε κύστη που σχηματίστηκε κατά την εμβρυϊκή ζωή και προκαλεί έντονα συμπτώματα. 

Είναι συχνότερη στους άνδρες, συγκριτικά με τις γυναίκες και παρατηρείται συχνότερα σε δασύτριχα ή παχύσαρκα άτομα, εφηβικής έως μέσης ηλικίας.

Κύστη κόκκυγος και συμπτώματα: Πώς εκδηλώνεται;

Η κύστη κόκκυγος εκδηλώνεται με συμπτώματα που μπορεί να είναι ήπια έως επώδυνα, δηλαδή από ελάχιστη ενόχληση έως έντονο πόνο, λόγω αποστήματος. Η κύστη κόκκυγος γίνεται αντιληπτή συνήθως αρχικά από το «λέρωμα» του εσωρούχου με αιματηρό υγρό, ενώ στην περίπτωση του επώδυνου αποστήματος, παρατηρείται εκροή πυώδους υγρού από το συρίγγιο, με δυσάρεστη οσμή.

Στην οξεία αυτή περίπτωση, ο πόνος συνοδεύεται ίσως και από πυρετό αλλά και γενικότερη καταβολή του ασθενούς. Τέλος, στην περίπτωση που η κύστη κόκκυγα έχει χρονίζουσα μορφή, παρατηρείται συνεχής ή και κατά διαστήματα έκκριση υγρού.

κύστη κόκκυγος συμπτώματα

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Η εμφάνιση κύστης κόκκυγα είναι σπάνια τόσο πριν από την εφηβεία όσο και μετά την ηλικία των 40 ετών. Τα αρσενικά προσβάλλονται συχνότερα από τα θηλυκά, πιθανώς λόγω της φύσης τους. Η κατάσταση είναι πιο συχνή στους Καυκάσιους από τους Ασιάτες ή τους Αφρικανούς λόγω των διαφορετικών χαρακτηριστικών των τριχών και των προτύπων ανάπτυξης. Σε μια μελέτη παραγόντων κινδύνου βρέθηκαν οι ακόλουθες συσχετίσεις:

  1. καθιστική ζωή 44%
  2. οικογενειακό ιστορικό 38%
  3. παχυσαρκία 50%
  4. τοπικός ερεθισμός ή τραύμα πριν από την εμφάνιση συμπτωμάτων 34%.

Προέλευση και παθολογία

Η προέλευση της κύστης κόκκυγος δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά η πλειοψηφία της ιατρικής κοινότητας συμφωνεί με την αποδεκτή θεωρία, η οποία μπορεί να συνοψιστεί ως:

  1. Ορμόνες
  2. Τρίχες
  3. Τριβή
  4. Μόλυνση

Οι σεξουαλικές ορμόνες που παράγονται για πρώτη φορά κατά την εφηβεία είναι γνωστό ότι επηρεάζουν τους αδένες, και συμπίπτει με την πρώτη εμφάνιση της κύστης κόκκυγος. Η κύστη σχετίζεται με ορατά κοιλώματα στη μέση γραμμή της γενέθλιας σχισμής, τα οποία παρουσιάζουν εμφάνιση των διευρυμένων θυλακίων των τριχών. Η διεύρυνση πιστεύεται ότι συμβαίνει λόγω του τεντώματος των θυλακίων ανοιγμάτων που προκαλούνται από το βάρος των γλουτών.

Το μέγεθος αυτής της πίεσης ενισχύεται από την εφαρμογή του σε μια μικρή περιοχή (περίπου 1 mm²), όπου η γενέθλια σχισμή καμπυλώνεται πάνω από την αιχμηρή γωνία στην ιερή-κοκκυγική άρθρωση. Αυτή η πίεση μπορεί να ενισχυθεί με δραστηριότητες όπως αναπήδηση σε όρθια θέση, ή αναπήδηση σε σκληρό κάθισμα. Εάν η πίεση που ασκείται φτάσει σε κρίσιμο επίπεδο, τότε η βάση του θύλακα σπάει καθώς αυτό είναι το πιο αδύναμο μέρος στο οποίο το δέρμα είναι δεμένο στον υποδόριο ιστό. Οι ίδιες πιέσεις, μαζί με την τριβή μεταξύ των γλουτών, είναι επίσης υπεύθυνες για την απορρόφηση της κερατίνης και των τριχών στα απομακρυσμένα θυλάκια, η οποία οδηγεί σε μόλυνση του θυλακίου και του σχηματισμού αποστήματος.

Επιπλέον, η είσοδος των τριχών στα θυλάκια με ποικίλα μέσα θεωρήθηκε αρχικά ότι ήταν το κύριο γεγονός στην ανάπτυξη της κύστης κόκκυγα. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις που υποδηλώνουν ότι η διεύρυνση των θυλακίων προηγείται της πρόσβασης των τριχών και κατά την εξέταση οι τρίχες βρίσκονται μόνο στις μισές περιπτώσεις. Οι τρίχες ενεργούν ως ξένο σώμα προκαλώντας φλεγμονώδη αντίδραση και μπορούν να οδηγήσουν σε παρατεταμένη φλεγμονή και στην ανάπτυξη χρόνιας νόσου.

Ως εκ τούτου, οι τρίχες μπορεί να μην είναι η κύρια προσβολή, αλλά παρόλα αυτά είναι ένα σημαντικό δευτερεύον γεγονός. Η πηγή των τριχών μπορεί να είναι είτε η γενέθλια σχισμή από μόνη της σε άτομα, είτε οι τρίχες από το κεφάλι ή την πλάτη που πέφτουν μέσα στα ρούχα. Η διάταση του αποφρακμένου ωοθυλακίου οδηγεί σε οίδημα και φλεγμονή με αποτέλεσμα την απόφραξη του στόμιου της κύστης με επακόλουθη μόλυνση και σχηματισμό αποστήματος στον υποδόριο λιπώδη ιστό. Με την πάροδο του χρόνου αναπτύσσεται ένα χρόνιο απόστημα και είναι ο σχηματισμός της γραμμής που αποστραγγίζει αυτήν την κοιλότητα αποστήματος που είναι γνωστός ως κόλπος.

Κύστη κόκκυγος και επικίνδυνα συμπτώματα: κακοήθειες

Η κακοήθης αλλαγή είναι μια σχετικά σπάνια επιπλοκή της κύστης κόκκυγα, αλλά υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τέτοιες περιπτώσεις στη δημοσιευμένη ιατρική βιβλιογραφία. Το πιο συνηθισμένο σενάριο είναι το καρκίνωμα των πλακωδών κυττάρων που προκύπτει μετά από δεκαετίες προηγούμενης κύστης κόκκυγος. Η παθοφυσιολογία της είναι αβέβαιη, αλλά οι συνεχιζόμενες διαδικασίες βλάβης και επισκευής ιστών παρουσία χρόνιας φλεγμονής μπορεί να εμπλακούν. Η κακοήθεια που προκύπτει σε μια χρόνια πληγή φαίνεται να έχει χειρότερη πρόγνωση από τις δερματικές κακοήθειες που εμφανίζονται στο δέρμα, επομένως είναι απαραίτητη η έγκαιρη ανίχνευση. Αν και η κακοήθεια είναι μια σπάνια επιπλοκή, είναι σημαντικός κίνδυνος για τους νεαρούς άνδρες και ένας λόγος για τον οποίο, εκτός από την ταλαιπωρία, η κύστη κόκκυγος πρέπει να αντιμετωπίζεται σοβαρά και οι πάσχοντες να ενθαρρύνονται να ζητούν ιατρική βοήθεια.

κύστη κόκκυγος συμπτώματα

Εμφάνιση και ταξινόμηση των κυστών του κόκκυγος

Μία κύστη κόκκυγος μπορεί να μην παρουσιάζει καθόλου συμπτώματα για κάποιο χρονικό διάστημα πριν από την εμφάνιση. Η πλειονότητα των ασθενών παρουσιάζεται στο γιατρό μόνο με την εμφάνιση συμπτωμάτων, συνήθως με πόνο και απόρριψη υγρού. Περιστασιακά μπορεί να ανακαλυφθεί από τον ασθενή ένα ανώδυνο εξόγκωμα ή πρήξιμο κατά το πλύσιμο, ή τα χαρακτηριστικά κοιλώματα μπορεί να βρεθούν κατά τη διάρκεια μιας συνήθους φυσικής εξέτασης. Η συμπτωματική νόσος συνήθως εμφανίζεται ως ένα οξύ απόστημα, ένα χρόνιο απόστημα ή μια σύνθετη / υποτροπιάζουσα ασθένεια.

Οξύ απόστημα

Ο ασθενής παρατηρεί αυξανόμενη δυσφορία και πρήξιμο για αρκετές ημέρες και ο πόνος μπορεί να είναι σοβαρός κατά τη στιγμή της εμφάνισης της κύστης του κόκκυγος. Κατά την εξέταση υπάρχει ένα εντοπισμένο κυμαινόμενο πρήξιμο στη μέση γραμμή του γενέθλιου σχισίματος με υπερκείμενη κυτταρίτιδα. Η περιοχή είναι εξαιρετικά επώδυνη στην αφή και συχνά απλώς η κίνηση διαχωρισμού των γλουτών για να εξεταστεί η περιοχή είναι μη ανεκτή για τον ασθενή.

Χρόνιο απόστημα

Είναι σύνηθες για τους ασθενείς να παρουσιάζουν χρόνιο πόνο και εκκρίσεις, συχνά με ιστορικό έως δύο ετών. Κατά την εξέταση, ή περιστασιακά, μπορεί να παρατηρηθούν πολλαπλές κύστες. Τούφες τριχών ή άλλα υπολείμματα, όπως ίνες ρούχων, είναι συχνά ορατά. Εντοπισμένο οίδημα, οίδημα και φλεγμονή μπορεί να υπάρχουν καλύπτοντας τον υποκείμενο κόλπο.

Σύνθετη ή υποτροπιάζουσα νόσος

Αυτό οφείλεται στην επαναμόλυνση σε γειτονικά θυλάκια τρίχας ή σε χρόνια λοίμωξη από την είσοδο τρίχας ή υπολειμμάτων σε μετεγχειρητική πληγή.

Κύστη κόκκυγος – Αντιμετώπιση και Θεραπεία

Η αντιμετώπιση και θεραπεία θα εξαρτηθούν από τη φύση της κύστης κόκκυγος και τη στάση και τις επιθυμίες του ενδιαφερόμενου ατόμου. Ανεξάρτητα από την επιλεγμένη θεραπεία κύστης κόκκυγος, οι στόχοι παραμένουν παρόμοιοι:

  • Η θεραπεία της κύστης κόκκυγα πρέπει να είναι αποδεκτή από τον ασθενή όσον αφορά την ταλαιπωρία, τον αντίκτυπο στην εικόνα του σώματος και την αυτοεκτίμηση του.
  • Τα ποσοστά επιπλοκών και υποτροπής πρέπει να είναι ελάχιστα.
  • Η επιστροφή του ασθενή στις κανονικές κοινωνικές δραστηριότητες όσο το δυνατόν νωρίτερα.

Αντιμετώπιση ασυμπτωματικών κυστών κόκκυγα

Για τους ασθενείς που είναι πραγματικά ασυμπτωματικοί, συνιστάται η σχολαστική αποτρίχωση και τοπική υγιεινή. Δεν είναι γνωστό ποιο ποσοστό αυτών που είναι ασυμπτωματικοί αναπτύσσουν συμπτωματική νόσο. Ωστόσο, οι κίνδυνοι και η ταλαιπωρία της επιλογής χειρουργικής θεραπείας της κύστης για τους περισσότερους από αυτούς τους ασθενείς θα ήταν απαράδεκτοι και πιθανώς υπερτερούν του πιθανού οφέλους της αποφυγής μελλοντικού σχηματισμού αποστημάτων. Ως εκ τούτου, δεν συνιστάται χειρουργική θεραπεία της κύστης; του κόκκυγος σε αυτήν την ομάδα.

Συντηρητική θεραπεία

Για το οξύ απόστημα που παρουσιάζεται νωρίς, με πόνο που είναι ανεκτός, τα αντιβιοτικά ευρέος φάσματος και μόνο η αποτρίχωση μπορεί να επαρκούν για την επίλυση του άμεσου προβλήματος. Εάν τα συμπτώματα υποχωρήσουν, συνιστάται παρακολούθηση για την παρουσία κοιλότητας ή κόλπων μαζί με μακροχρόνια αποτρίχωση και προσοχή στην υγιεινή. Ωστόσο, η πλειονότητα των οξέων περιπτώσεων απαιτεί επείγουσα επέμβαση. Όταν ο πόνος είναι σοβαρός οι προσπάθειες συντηρητικής θεραπείας είναι πιθανό να είναι μάταιες και θα παρατείνουν μόνο την ταλαιπωρία του ασθενούς.

Η χρόνια κύστη κόκκυγος μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς με το ξύρισμα και τη σχολαστική υγιεινή, αλλά τα ποσοστά υποτροπής είναι άγνωστα.

Ένεση φαινόλης

Αυτή είναι μια κλειστή τεχνική με τοπικό αναισθητικό με την οποία η ένεση φαινόλης σε κόλπο προκαλεί σκλήρυνση και σταδιακό κλείσιμο. Η διαδικασία είναι χρονοβόρα, χρειάζεται συχνή επανάληψη, έχει υψηλό ρυθμό υποτροπής και έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από λειτουργικές θεραπείες κυστών κόκκυγα.

Αφαίρεση της κύστης κόκκυγα χειρουργικά

Ο αριθμός και η ποικιλία των δημοσιευμένων τεχνικών αποτελούν απόδειξη της πολυπλοκότητας της θεραπείας της κύστης κόκκυγος και του γεγονότος ότι καμία διαδικασία δεν είναι ανώτερη από κάθε άποψη. Είναι γενικά αποδεκτό ότι η πιο αποτελεσματική διαχείριση έκτακτης ανάγκης ενός αποστήματος είναι η απλή τομή και η αποστράγγιση. Ωστόσο, η χειρουργική αντιμετώπιση χρόνιας και υποτροπιάζουσας νόσου είναι πιο αμφιλεγόμενη. Η πλειονότητα των διαδικασιών μπορεί να ταξινομηθεί σε μία από τις τέσσερις παρακάτω κατηγορίες:

  1. Τομή και αποστράγγιση
  2. Ευρεία εκτομή και επούλωση
  3. Εκτομή και άμεσο κλείσιμο
  4. Εκτομή με επανορθωτικές διαδικασίες.

Πως γίνεται η αντιμετώπιση κύστη κόκκυγος με χρήση λέιζερ;

Όταν ο ασθενής εμφανίζει ισχυρό πόνο, πυρετό και συνεχή εκροή πυώδους υγρού από το απόστημα, τότε κρίνεται απαραίτητη η χειρουργική αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγος. Σήμερα, η προτιμάται η θεραπεία με χρήση λέιζερ, καθώς δεν δημιουργεί τραύμα ή ουλή, είναι αναίμακτη, ενώ προσφέρει μόνιμο αποτέλεσμα. Ο ασθενής μπορεί σε ένα 24ωρο να επιστρέψει στην καθημερινότητά του.

Πως γίνεται η θεραπεία με λέιζερ

Η χειρουργική θεραπεία της κύστης κόκκυγος έχει ως στόχο την αφαίρεση της κύστης και των συνοδών συριγγίων, ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος υποτροπής. Αντί του «ανοικτού» τύπου χειρουργείου, με χρήση νυστεριού, σήμερα εφαρμόζονται αναίμακτες και σχετικά ανώδυνες τεχνικές, με τη βοήθεια λέιζερ ή ραδιοσυχνοτήτων. Έτσι, επιτυγχάνεται ελάχιστη απώλεια αίματος, ταχύτερη επούλωση, λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο και ταχεία ανάρρωση.

Συγκεκριμένα, η επέμβαση γίνεται σε δύο φάσεις. Στο πρώτο στάδιο, γίνεται η χαρτογράφηση της κύστης και των συριγγίων, με τη βοήθεια του συριγγοσκοπίου και τα τμήματα ιστών ή οι τρίχες που αποφράσουν τον πόρο απομακρύνονται με ειδική λαβίδα. Στο δεύτερο στάδιο, γίνεται η εκ των έσω καταστροφή του συριγγώδους πόρου, των διακλαδώσεων του και του κυστικού σχηματισμού. Ο πόρος καθαρίζεται σχολαστικά και το σαθρό επιθήλιο αφαιρείται και αναρροφάται. Ταυτόχρονα γίνεται σχολαστική αιμόσταση με τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων. Ο υπολειπόμενος πόρος παραμένει ανοικτός για την παροχέτευση των παραγόμενων εκκρίσεων.

Διάρκεια της επέμβασης και τι γίνεται μετά

Η αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγος με λέιζερ προϋποθέτει την χορήγηση τοπικής αναισθησίας, ενώ συνολικά η διαδικασία δεν ξεπερνά τα 30 λεπτά, ανάλογα την περίπτωση. Δεν απαιτείται νοσηλεία στο νοσοκομείο και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει σπίτι του εντός της ίδιας ημέρας από την επέμβαση. Επίσης, συνήθως μετεγχειρητικά δεν χρειάζεται χορήγηση αναλγητικών, ούτε και αλλαγές του τραύματος. Ο Πρωκτολόγος Χειρουργός Δρ. Δημήτριος Μουσιώλης εφαρμόζει τις πιο σύγχρονες τεχνικές αντιμετώπισης της κύστης κόκκυγος. 

Γιατρός για κύστη κόκκυγος

 Η χειρουργική αντιμετώπιση σύνθετης ή υποτροπιάζουσας νόσου πρέπει να γίνεται από γιατρό-χειρουργό με εμπειρία και εξειδίκευση σε κύστες κόκκυγος. Ανεξάρτητα από τη σχετική χειρουργική τεχνική, οι βασικές αρχές της φροντίδας του τραύματος είναι απαραίτητες με:

  • την επαναλαμβανόμενη αποτρίχωση της περιοχής,
  • την απομάκρυνση των τριχών και τυχόν υπολειμμάτων από την περιοχή του τραύματος και
  • τη διατήρηση καθαρών των άκρων του τραύματος, χρησιμοποιώντας ένα κατάλληλο επίδεσμο.

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να ακολουθείτε πιστά τις μετεγχειρητικές οδηγίες του γιατρού, για να αποφύγετε τυχόν μελλοντικές επιπλοκές.

Αφαίρεση κύστης κόκκυγος από τον Χειρουργό Πρωκτολόγο Μουσιώλη Δημήτριο.
Κύστης κόκκυγος λέιζερ θεραπεία
Θεραπεία κύστη κόκκυγος με λέιζερ Μόνιμη λύση, χωρίς μολύνσεις και επανεμφάνιση προσφέρει η θεραπεία για την κύστη κόκκυγος με τη
Θεραπεία της κύστης κόκκυγος με λέιζερ
Κύστη κόκκυγος και θεραπείες Dr Μουσιώλης Μία μολυσμένη κύστη κόκκυγος μπορεί να είναι εξαιρετικά οδυνηρή και να προκαλεί έντονη δυσφορία
Πρωκτολόγος Αθήνα Δρ. Δημήτριος Μουσιώλης | Βιογραφικό
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ                                        ΠΑΘΗΣΕΙΣ & ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΟΥ