Η αιμορροϊδοπάθεια είναι δυστυχώς όχι απλά εξαιρετικά κοινή, αλλά ταυτόχρονα άκρως δυσάρεστη, αφού επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών. Ειδικά όταν συνοδεύεται από επιπλοκές, όπως η θρόμβωση, η κλινική εικόνα γίνεται ιδιαίτερα οξεία, με έντονη συμπτωματολογία και δυσφορία. Το βασικό ερώτημα που συχνά τίθεται από τους πάσχοντες είναι αν η θρόμβωση των αιμορροΐδων μπορεί να αντιμετωπιστεί αποκλειστικά με φάρμακα. Πάμε να δούμε όμως τι ισχύει και ποια είναι η ενδεδειγμένη μέθοδος θεραπείας.
Τι είναι η θρόμβωση αιμορροΐδων;
Οι αιμορροΐδες είναι φυσιολογικά αγγειακά πλέγματα στην περιοχή του πρωκτού, τα οποία συνεισφέρουν στη ρύθμιση της εγκράτειας. Υπό ορισμένες συνθήκες, οι φλέβες αυτές διογκώνονται παθολογικά, οδηγώντας στην εμφάνιση αιμορροϊδοπάθειας. Η θρόμβωση αφορά κατά κύριο λόγο τις εξωτερικές αιμορροΐδες και περιγράφει τον σχηματισμό θρόμβου αίματος εντός του αιμορροϊδικού όζου, κατάσταση η οποία συνοδεύεται από έντονο πόνο και φλεγμονή.
Ο σχηματισμός του θρόμβου οφείλεται είτε σε τραυματισμό των αγγείων είτε σε καταστάσεις που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση, όπως δυσκοιλιότητα, άρση βαρών, εγκυμοσύνη, παρατεταμένο κάθισμα ή χρόνια διάρροια. Η στασιμότητα και το πήξιμο του αίματος εντός των φλεβών του πρωκτού οδηγεί στη χαρακτηριστική επώδυνη διόγκωση που χαρακτηρίζει τη θρόμβωση των εξωτερικών αιμορροΐδων.
Κλινική εικόνα
Μια θρομβωμένη αιμορροΐδα εμφανίζεται ως μια σκληρή, ευαίσθητη, συχνά σκουρόχρωμη μάζα κοντά στον πρωκτικό δακτύλιο. Τα κυριότερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Οξύ, διαρκή πόνο στον πρωκτό
- Πρήξιμο και τοπική φλεγμονή
- Πόνο κατά το κάθισμα ή την αφόδευση
- Φαγούρα και αίσθημα βάρους
- Αιμορραγία ή έκκριση βλέννας
- Ισχαιμία ή ακόμη και νέκρωση ιστών της περιοχής σε προχωρημένες περιπτώσεις.
Μπορεί να θεραπευτεί η θρόμβωση αιμορροΐδων με φάρμακα;
Η απάντηση είναι: μόνο εν μέρει. Οι φαρμακευτικές θεραπείες στοχεύουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, όχι στη διάλυση του θρόμβου καθαυτού. Ο οργανισμός σταδιακά απορροφά τον θρόμβο, διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει από λίγες ημέρες έως αρκετές εβδομάδες. Τα φάρμακα δεν επισπεύδουν αυτήν την απορρόφηση αλλά περιορίζουν τον πόνο, τη φλεγμονή και τα συνοδά συμπτώματα.
Η συντηρητική αγωγή με φάρμακα περιλαμβάνει:
- Αντιφλεγμονώδη φάρμακα (π.χ. ιβουπροφαίνη, δικλοφενάκη) για τη μείωση της φλεγμονής και του πόνου.
- Παυσίπονα (παρακεταμόλη).
- Φλεβοτονικά φάρμακα τα οποία ενισχύουν τον φλεβικό τόνο και βελτιώνουν τη μικροκυκλοφορία.
- Τοπικές αλοιφές με κορτικοστεροειδή ή λιδοκαΐνη οι οποίες μειώνουν τον ερεθισμό και την κνησμό.
- Καθαρτικά ή μαλακτικά κοπράνων για την αποφυγή έντονης καταπόνησης κατά την αφόδευση.
Εντούτοις, η χορήγηση φαρμάκων δεν εξαλείφει τον αιμορροϊδικό όζο ούτε προστατεύει από υποτροπές αν δεν αλλάξουν οι παράγοντες που οδήγησαν στη θρόμβωση (δυσκοιλιότητα, καθιστική ζωή, κλπ.).
Τι άλλες θεραπείες υπάρχουν;
Σε οξείες και βαριές περιπτώσεις, όπου ο πόνος είναι ανυπόφορος ή ο θρόμβος επιμολύνεται, η χειρουργική αποκατάσταση του προβλήματος είναι συχνά μονόδρομος. Οι χειρουργικές τεχνικές που μπορούν να εφαρμοστούν σε αυτή την περίπτωση είναι:
- Θρομβεκτομή, μια απλή επέμβαση όπου γίνεται διάνοιξη της αιμορροΐδας και απομάκρυνση του θρόμβου με τη χορήγηση τοπικής μόνο αναισθησίας. Συνιστάται να πραγματοποιείται εντός 72 ωρών από την εμφάνιση του θρόμβου για μέγιστη αποτελεσματικότητα.
- Αιμορροϊδεκτομή σε περιπτώσεις επαναλαμβανόμενων θρομβώσεων ή εκτεταμένων βλαβών, κατά την οποία γίνεται ριζική αφαίρεση των αιμορροϊδικών όζων υπό γενική ή ραχιαία αναισθησία. Παρέχει οριστική λύση, αλλά σχετίζεται με μεγαλύτερο χρόνο ανάρρωσης.
- Σύγχρονες τεχνικές όπως η αφαίρεση αιμορροΐδων με λέιζερ. Η αφαίρεση αιμορροΐδων με λέιζερ είναι μια σύγχρονη, ελάχιστα επεμβατική τεχνική που περιλαμβάνει τη χρήση μιας ειδικής οπτικής ίνας που εκπέμπει ενέργεια λέιζερ για την εκτέλεση των ίδιων εργασιών που παραδοσιακά εκτελούνταν χειροκίνητα με ένα νυστέρι και ένα εργαλείο καυτηριασμού.
Γιατί στη θρόμβωση αιμορροΐδων δεν αρκούν τα φάρμακα;
Εάν ένας ασθενής πάσχει από θρόμβωση αιμορροΐδων δεν αρκούν τα φάρμακα γιατί:
- Δεν διαλύουν τον θρόμβο, αφού αυτός απορροφάται βραδέως από τον οργανισμό, ανεξαρτήτως φαρμακευτικής αγωγής.
- Δεν αντιμετωπίζουν την αιτία του προβλήματος ούτε δεν προλαμβάνουν νέες θρομβώσεις αν δεν αλλάξουν ορισμένες καταστάσεις και συνήθειες (π.χ. δυσκοιλιότητα, υιοθέτηση μιας διατροφής φτωχής σε φυτικές ίνες, σωματική αδράνεια).
- Δεν εξαλείφουν την πάθηση, αφού ιδίως σε προχωρημένα στάδια, μόνο η χειρουργική επέμβαση μπορεί να προσφέρει μόνιμη λύση.
Γενικά, η θρόμβωση αιμορροΐδων είναι μια επώδυνη αλλά συνήθως ακίνδυνη κατάσταση η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί προσωρινά με φάρμακα, αλλά όχι να θεραπευτεί οριστικά με αυτά. Η φαρμακευτική αγωγή στοχεύει στην ανακούφιση και τη μείωση της φλεγμονής, αλλά η μόνιμη λύση, ιδίως σε υποτροπιάζουσες ή σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να δοθεί μόνο από πιο επεμβατικές μεθόδους, όπως η θρομβεκτομή ή η αφαίρεση αιμορροΐδων με λέιζερ. Εάν ο ασθενής παρουσιάζει παρατεταμένα συμπτώματα, συνεχή ή αυξανόμενο πόνο ή συχνές υποτροπές, τότε η επίσκεψη σε ειδικό πρωκτολόγο είναι απαραίτητη. Ο Πρωκτολόγος Χειρουργός, Δρ. Δημήτριος Μουσιώλης, ανάλογα με το στάδιο της πάθησης, θα καθορίσει το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο ανά περίπτωση.